Nekazaritzako ustiategia azken hiru urteetan Landa Garapenerako Europako Nekazaritza Funtsaren (LGENF) bidez landa-garapeneko neurriez baliatu den jakiteko informazioa jasotzen da. Neurri horiek Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 1305/2013 (EB) Erregelamenduan ezarrita daude, legeria berrienean zehaztutako arau eta erregela jakin batzuekin bat etorriz, ordainketa erreferentziako epean egin bada ere, betiere neurria ematearen aldeko erabakia hartu bada.

Ustiategiak zuzenean jasotako neurriak ere sartzen dira. Beraz, ez dira sartzen goragoko mailako neurriak (eskualdekoak edo taldekoak), nahiz eta ustiategia zeharka laguntza haien onuradun izan.

Antzeko neurriei dagozkien ordainketak ere ez dira sartzen, baina 1698/2005/EE Erregelamenduari jarraikiz.

Hauek dira kontuan hartutako neurri berriak:

Ustiategietako aholkularitza-, kudeaketa- eta ordezkapen-zerbitzuak

Ustiategiaren osoko etekina hobetzeko aholkularitza-zerbitzuak erabiltzeagatik izandako gastuei aurre egiteko ematen zaie laguntza hau nekazariei eta basozaleei.

Zerbitzu hauek sartzen dira gutxienez:

- Nahitaezko kudeaketa-baldintzak osasun publikoan, zoosanitatean, fitosanitatean, ingurumenean eta animalien ongizatean.
- Nekazaritzako eta ingurumeneko baldintza onak.
- Laneko segurtasunari buruzko arauak, erkidegoko legedian oinarrituak.

Neurria nekazariei zuzenduta ez badago ere, zeharka baliatzen dute, emandako zerbitzuak eskura dituztelako. Erakunde ordaintzaileek, normalean, neurriaren zeharkako onura jaso zuten nekazarien erregistroa mantendu behar izaten dute.

Nekazaritzako produktuetarako eta elikagaietarako kalitate-sistemak

Neurri horren araberako laguntza 1305/2013 Erregelamenduaren 16. artikuluan ezarritakoa betetzen duten nekazariei emango zaie.

Aurreikusitako laguntzak:

- gizakiak kontsumitzeko nekazaritza-produktuei bakarrik ematen zaizkie;
- elikagaien kalitateari buruzko programetarako izango dira, eta ezingo dute laguntzarik jaso nahitaezko arauak betetzeko kontrol zorrotzagoa helburu duten programek;
- urteroko pizgarria izango da, eta programa horietan parte hartzeagatik eragindako gastu finkoen mailak zehaztuko du zenbatekoa, gehienez bost urteko epean.

Inbertsioak aktibo fisikoetan

Inbertsio materialak edo ez-materialak hartuko dituzten laguntzak dira:

- nekazaritzako ustiategiaren etekin orokorra eta jasangarritasuna hobetzen dutenak;
- nekazaritza-produktuak eraldatzen, merkaturatzen edo garatzen dituztenak;
- nekazaritzaren eta basogintzaren garapenerako, berrikuntzarako edo egokitzapenerako azpiegiturak egiteko direnak —baita ere basogintzako eragiketak, lurrak finkatzeko eta hobetzeko eragiketak, eta energia- eta ur-hornitzeak eta -aurrezpenak—; edo
- produkzioari begiratu gabe agroingurumeneko eta klima-arloko helburuak betetzeko direnak, hala nola espezieen eta habitaten biodibertsitatea kontserbatzen laguntzeko, Natura 2000 Sareko gune publiko bat indartzeko edo programan zehazten diren balio natural handiko sistemak sustatzeko.

Nekazari gazteentzako laguntzak ere jasotzen ditu, lehen aldiz nekazaritzako ustiategi baten titular gisa ezartzen direnak, lan-segurtasunaren arloan nekazaritza-ekoizpenari aplikagarri zaizkion Batasuneko arauak betetzeko egindako inbertsioei dagokienez.

Ezbehar eta hondamendi naturalengatik kaltetua izan den nekazaritzako ekoizpen-potentziala lehengoratzea eta prebentzio-neurri egokiak ezartzea

Neurri horren araberako laguntzak barnean hartuko ditu:

- ezbehar naturalen eta klimatikoen eta hondamendi gertagarrien ondorioak txikitzera bideratutako prebentzio-neurrietarako inbertsioak;
- ezbehar eta hondamendi naturalengatik eta klimatikoengatik kalteak izan dituzten ekoizpen-potentzialak eta nekazaritza-lurrak berreskuratzeko inbertsioak.

Nekazaritzako ustiategiak eta enpresak garatzea

Neurri horren araberako laguntzak barnean hartuko ditu:

- enpresak sortzeko laguntza bat:

a. nekazari gazteentzat;
b. landa-eremuetan nekazaritza ez den jardueretarako;
c. ustiategi txikiak garatzeko;

- nekazaritzakoak ez diren jarduerak sortzeko eta garatzeko inbertsioak;
- urteko ordainketak edo ordainketa bakarra, nekazari txikiei ezarritako araubide aplikagarriari hel diezaioketenentzat eta beste nekazari bati erabat beren ustiategia uzten diotenentzat.

Basoak garatzeko eta horien bideragarritasuna hobetzeko inbertsioak

Neurri horren araberako laguntzak barnean hartuko ditu:

- baso-eremuak basotzea eta sortzea;
- nekazaritza- eta baso-sistemak ezartzea;
- basoko suteek eta ezbehar eta hondamendi naturalek eta klimarekin lotutako mehatxuek basoei eragindako kalteak prebenitzea eta konpontzea;
- basoetako ekosistemen egokitzeko gaitasuna, ingurumen-balioa eta arintzeko ahalmena handitzen dituzten inbertsioak;
- basoko eta eraldaketako teknologien gaineko inbertsioak. Basogintzako produktuak mugitzea eta merkaturatzea.

Agroingurumena eta klima

Laguntza jasotzeko, ingurumenari eta klimari onura ekartzen dioten nekazaritza-jarduerei eutsi behar zaie edota horietara egokitu.

Nekazaritza-ingurumenaren arloko konpromisoak borondatez hartzen dituzten nekazariei urtero ematen zaizkien laguntzak. Konpromiso hauek, oro har, bost eta zazpi urte arteko epeetarako hartuko dira eta nahitaezko baldintzek (osasun publikoa, zoosanitatea, fitosanitatea, ingurumena eta animalien ongizatea) baino eskakizun handiagoak dituzte, baita ongarriak eta produktu fitosanitarioak erabiltzeari lotutako gutxieneko baldintzek baino ere.

Baso-ingurumenerako eta klimarako zerbitzuak eta basozaintza

Neurri horren araberako laguntzak basoko azalera-hektarea bakoitzeko emango zaizkie, baso publikoen eta pribatuen tituluak dituztenei eta beste eskubide pribatuko erakunde publiko batzuei eta haien elkarteei, borondatez baso-ingurumenaren eta klimaren aldeko konpromiso bat edo gehiago hartzen baldin badute. Estatuarenak diren basoen kasuan, laguntzak soilik izango dira baso horiek kudeatzen dituena erakunde pribatua edo udalerria bada.

Nekazaritza ekologikoa

834/2007 Erregelamenduan (EB) zehaztutako arauen arabera nekazaritza ekologikoa egiten duten ustiategietan borondatez nekazaritza eta ingurumenaren arloko konpromisoak hartzen dituzten nekazarientzat urtero ematen diren laguntzak.

Laguntzak Natura 2000 Sarearen eta Uraren Esparru Zuzentarauaren babespean

Laguntzak urtero banatuko dira, nekazaritza- edo baso-hektareako, onuradunei ordaina emateko 92/43/EEE eta 2009/147/EE Zuzentarauak eta Uraren Esparru Zuzentaraua ezartzetik eratorritako zailtasunek sorrarazitako kostu gehigarriengatik eta diru-sarreretan eragindako galerengatik.

Oztopo naturalak edo bestelako muga espezifikoak dituzten eremuetarako laguntzak

Mendiguneetako nekazariei eta oztopo naturalak edo bestelako oztopo espezifikoak dituzten beste gune batzuetako nekazariei urtero ordainduko zaie, nekazaritza-azalerako hektarea bakoitzeko, gune horretan nekazaritza-ekoizpenak berekin dakartzan trabak direla-eta nekazariek izaten dituzten kostu gehigarriak eta diru-sarreretako galerak osorik edo zati batean konpentsatzeko.

Animalien ongizatea

Neurri horren araberako laguntzak emango zaizkie nekazariei, baldin eta borondatez animalien ongizatearen aldeko konpromiso bat edo bat baino gehiago hartzen badute eta nekazari aktiboak badira.

Laguntzak urtero emango dira, eta onuradunak konpentsatuko ditu, osorik edo neurri batean, hartutako konpromisoak direla-eta izan dituzten kostu gehigarriengatik eta diru-sarreren galerengatik.

Konpromiso horiek urtebete eta zazpi urte bitarteko iraupena izango dute, eta berritzeko modukoak izango dira.

Arriskua kudeatzea

Neurri horren araberako laguntzak barnean hartuko ditu:

- uzta-, animalia- eta landare-aseguruen sarien finantza-zergak, ezbehar klimatikoek, animalia- edo landare-gaixotasunek, plaga-izurriteek, edota ingurumen-gertakari batek eragindako galera ekonomikoengatik;
- mutualitate-funtsetako finantza-zergak, nekazariei konpentsazio-ordainketak egiteko ezbehar klimatikoek eragindako galera ekonomikoengatik, animalia- edo landare-gaixotasun baten agerraldiagatik, edo plaga-izurriteengatik, edo ingurumen-gertakari batengatik;
- diru-sarrerak egonkortzeko tresna bat, mutualitate-funtsetako finantza-zergetan oinarritua dena eta nekazariak konpentsatuko dituena, beren diru-sarreretan jaitsiera nabarmena gertatzen bada.