2025/09/18ko prentsa-oharra

FAMILIA-GASTUAREN INKESTA. 2024

Euskal AEko etxeko batez besteko gastua 36.313 eurokoa izan zen 2024an; ia ez zen aldatu 2023tik

Aurreko urtearen aldean igoerarik handiena Aseguruak eta finantza-zerbitzuak (% 9,6) eta Aisia, ikuskizunak eta kultura (% 8,4) taldeetan izan zen

Eustaten datuen arabera, etxeko batez besteko gastua, termino arruntetan, 36.313 eurokoa izan zen 2024an, hau da, aurreko urtean baino 18 euro gutxiago. Nabarmentzekoak dira Aseguruak eta finantza-zerbitzuak (% 9,6) eta Aisia, ikuskizunak eta kultura (% 8,4) taldeetan gastatutakoa. Pertsonako batez besteko gastua % 0,4 murriztu zen eta 15.504 eurokoa izan zen 2024an.

Gastu-taldeen arabera, etxe bakoitzeko batez besteko gastuen bilakaera goranzkoa izan da 13 taldeetatik 6tan. Etxe bakoitzeko batez besteko gastuak Aseguruak eta finantza-zerbitzuak taldean izan zuen igoerarik handiena 2024an, % 9,6ko hazkundearekin 2023ko datuen aldean; horrek esan nahi du etxe bakoitzeko batez besteko gastua 1.261 eurokoa izan zela urtean.

Aisia, ikuskizunak eta kultura taldean eta Hotelak, kafetegiak eta jatetxeak taldean egindako gastuek handitzen jarraitzen dute Euskadiko etxeen aurrekontuan

Hazkunderik handiena izan duen etxeko batez besteko gastuaren bigarren taldea Aisia, ikuskizunak eta kultura izan da (% 8,4), —etxeko batez besteko gastua 1.732 euro—. Ondoren, honako talde hauen gastuak datoz: Hotelak, kafetegiak eta jatetxeak (% 3,0) — urtean zehar etxeko batez besteko gastua 4.207 euro—; Jantziak eta oinetakoak (% 2,5) —kontzeptu horretan, euskal etxeek 1.438 euro gastatu zituzten urtean, batez beste—; Etxebizitza, ura, elektrizitatea, gasa eta bestelako erregaiak (% 1,0) —etxeko batez besteko gastua 13.008 euro—; eta Osasuna (% 0,7) —batez besteko gastua 1.284 euro—.

Aitzitik, aurreko urtearekin alderatuta, etxe bakoitzeko batez besteko gastuak talde hauetan gutxitu egin ziren: Beste ondasun eta zerbitzu batzuk (-% 15,0) —Zainketa pertsonalak, Norberaren gauzak eta Gizarte-babesa eta beste zerbitzu batzuk barne hartzen ditu—; Edari alkoholdunak, tabakoa eta narkotikoak (-% 9,6); Irakaskuntza (-% 7,9); Altzariak, etxeko ekipamendua eta etxebizitzaren kontserbazio-gastu arruntak (-% 7,1); Garraioak (-% 1,9); Elikagaiak eta alkoholik gabeko edariak (-% 1,4); eta Informazio eta komunikazioei buruzkoak (-% 0,8).

Kontsumoaren egiturari dagokionez, Etxebizitza, ura, elektrizitatea, gasa eta bestelako erregaiak taldeko gastua da Euskal AEko etxeen gasturik handiena, gastuaren herena baino gehiago kontzeptu horretara bideratzen baitute (% 35,8), hau da, etxe bakoitzeko 13.008 euro urtean 2024an. Gainera, gastu-talde horrek etxeen guztizko gastu-aurrekontuan duen garrantzia ehuneko 0,3 puntu igo da 2023tik. Hala eta guztiz ere, talde horretan sartutako hainbat gastuk behera egin dute 2023tik. Hori da, esate baterako, gas eta beste erregai batzuetan etxeek ordaintzen duten fakturaren kasua —2024an % 23,2 txikiagoa izan zen—, edo ur-hornidura eta -saneamenduari eta zabor-bilketari dagokien etxeko gastuaren kasua —% 12,0ko jaitsiera 2023ko datuekin alderatuta—.

Etxeko batez besteko gastua Elikadura eta alkoholik gabeko edariak taldean bi hamarren jaitsi da 2023an familia-kontsumoan oro har zuen pisuarekiko, eta gastuaren % 15,5 izan da 2024an —5.633 euro etxe bakoitzeko—.2024an bi taldeen artean (etxebizitza, honi lotutako gastuak eta elikadura) etxe bakoitzaren batez besteko aurrekontuaren erdia (% 51,3) batu zuten —2023an % 50,8 izan zen—.

Hotel, kafetegi eta jatetxeetan egindako gastuaren pisua 4.207 eurokoa izan da urtean 2024an, eta azken urteetako goranzko joerari eutsi dio, guztizko gastuaren % 11,6ra iritsita, hau da, 2023an baino lau hamarren handiagoa.

Euskal AEko etxeek kontsumoan egindako guztizko gastua % 0,1 hazi zen 2024an

Termino absolutuetan, EAEko etxeek kontsumoan egindako guztizko gastua 34.312 milioi eurora iritsi zen 2024an, hau da, 2023an baino % 0,1 gehiago, bilakaera desberdinak erregistratuz gastu-taldeetan.

Etxeen guztizko gastuaren banaketari dagokionez, ia % 63 hiru talde handitan bildu zen: Etxebizitza, ura, elektrizitatea, gasa eta bestelako erregaiak; Elikagaiak eta alkoholik gabeko edariak, eta Hotel, kafetegi eta jatetxeak.

Horrela, gastu-bolumenean pisurik handiena duen taldeak —Etxebizitza, ura, elektrizitatea, gasa eta bestelako erregaiak—, gastu osoaren % 35,8 egin zuen eta % 1,2 hazi zen 2023aren aldean. Garrantzian bigarrena, Elikadura eta alkoholik gabeko edarien gastua (guztiaren % 15,5) –% 1,3 murriztu zen aurreko aldiaren aldean.

Ondoren, euskal etxeek Hotel, kafetegi eta jatetxeetan egindako gastua 3.975 milioi euro baino gehiagokoa izan zen, 2024ko guztizko gastuaren % 11,6ra iritsiz; 2023koaren aldean % 3,1eko hazkundea izan zuen.

Aipatzekoak dira, ehunekoei dagokienez, Aseguruak eta finantza-zerbitzuak taldean egindako gastu osoaren % 9,7ko urteko hazkundea (1.191 milioi euro) eta Aisia, ikuskizunak eta kultura taldean egindako gastua, % 8,6ko igoerarekin (1.637 milioi eurora iritsi zen 2024an).

Beste ondasun eta zerbitzu batzuk taldeko guztizko gastua, berriz, murriztu egin zen (–% 14,9) —Zainketa pertsonalak, Norberaren gauzak eta Gizarte-babesa eta beste zerbitzu batzuk barne hartzen ditu—, Edari alkoholdunak, tabakoa eta narkotikoak (–% 9,5), Irakaskuntza (–% 7,8) eta Altzariak, etxeko ekipamendua eta etxea mantentzeko gastu arruntak (–% 6,9).

Lurralde historikoen arabera, Euskal AEko kontsumoko gastu osoaren % 14,8 Arabako familiek egin zuten 2024an, Bizkaikoek gastuaren % 53,0 eta Gipuzkoakoek % 32,2.

Gipuzkoa etxeko batez besteko gastuaren buruan dago 2024an

2024an, Gipuzkoako etxeek hiru lurralde historikoetako batez besteko gasturik handiena izan dute etxeko —36.765 euro—; eta, aldi berean, 2023tik gehien igo dena izan da —% 1,9—.Hazkunde hori batez ere Aisia, ikuskizunak eta kultura (% 27,4), Garraioak (% 11,2) eta Aseguruak eta finantza-zerbitzuak (%6,9) taldeetan izandako igoerari zor zaio. Aitzitik, Gipuzkoan bilakaera eskasena izan duten etxeko batez besteko gastuak hauek izan dira: Beste ondasun eta zerbitzu batzuk (–% 16,7) eta Altzariak, etxeko ekipamendua eta etxebizitzaren kontserbazio-gastu arruntak (–% 9,9). Azken horiek, gainera, bilakaera negatiboa izan dute 2024an hiru lurralde historikoetan.

Bizkaiko lurralde historikoan, etxeko batez besteko gastua 36.730 eurokoa izan da 2024an —2023an baino % 0,7 handiagoa—.Lurralde horretan gora egin dute etxeko batez besteko gastuek Aseguruak eta finantza-zerbitzuak (% 10,4) eta Hotel, kafetegi eta jatetxeak (% 9,0) taldeetan. Aitzitik, talde hauetan izandako jaitsierak azpimarratu behar dira: Irakaskuntza (–% 14,1), Edari alkoholdunak, tabakoa eta narkotikoak (–% 10,3) eta Garraioak (–% 10,1).

Azkenik, Araban, etxeko batez besteko gastua 34.020 eurokoa izan zen, 2023an baino –% 6,4 txikiagoa. Gastuaren beherakada gastu-talde gehienetan gertatu da, hauetan nabarmenduz: Beste ondasun eta zerbitzu batzuk (–% 37,3) eta Irakaskuntza (–% 17,5). Beste muturrean, 2023ko datuekin alderatuta, bilakaerarik onena izan duten taldeak etxeko batez besteko gastuari dagokionez izan dira: Osasuna (% 17,7) eta Aseguruak eta finantza-zerbitzuak (% 12).

Kontsumoko gastua etxeen ezaugarrien arabera

Euskal AEko etxeen gastua aztertuz, etxearen eta bertako kideen sailkapen-aldagaien arabera, datuen ikuspegi sozioekonomikoa lortzen dugu

Etxearen tamainari dagokionez, kide 1 duten etxeek pertsona bakoitzeko 23.884 euroko batez besteko gastua egin zuten 2024an, Euskal AEko batez besteko gastua (15.504 euro) baino % 54 handiagoa. Aurreko urtearekin alderatuta, kide 1 duten etxeen gastua urtean 524 euro murriztu da, batez beste, pertsonako. 2 kideko etxeak, pertsona bakoitzeko batez besteko gastua 19.230 eurokoa izanik, batez bestekoaren % 24 gainetik egon ziren, eta pertsona bakoitzeko urteko gastua, batez beste, 769 euro igo zuten. Aitzitik, etxeko kideen kopurua handitu ahala, pertsonako batez besteko gastua murriztu egiten da; hala, 3 kide dituzten etxeetan (13.573 euro) eta 4 kide edo gehiago dituztenetan (11.038 euro) —batez bestekoaren azpitik daude biak— % 12,5 eta % 28,8 murriztu da, hurrenez hurren.

Etxeko diru-sarreren iturri nagusiari dagokionez, diru-sarrera iturri nagusia norberaren konturako lana edo jabetzaren eta kapitalaren errentak zituzten etxeak izan ziren 2024an etxeko batez besteko gasturik handiena izan zutenak, urtean 41.845 eurorekin; Euskal AEko batez bestekoarekiko % 15 gainetik kokatu zen, batez besteko gastua % 7,5 murriztu zen arren 2023. urtearekin alderatuta. Horrek esan nahi du etxeko batez besteko gastua 3.399 euro murriztu zela urtean. Ondoren etorri ziren, diru-sarreren iturri nagusia besteren konturako lana izan zuten etxeak, batez beste 37.998 euroko gastuarekin etxe bakoitzeko —2023an baino % 1,4 txikiagoa—.Azkenik, etxeko batez besteko gastua 33.468 eurokoa izan zen —aurreko urtean baino % 3,2 handiagoa eta Euskal AEko batez bestekoaren % 8 azpitik— diru-sarreren iturri nagusi pentsioak, subsidioak eta bestelako prestazio eta diru-sarrera erregularrak izan zituzten etxeetan.

Etxeen gastuari dagokionez, sostengatzaile nagusiaren jardueraren ondoriozko egoeraren arabera, 2024an sostengatzaile nagusia aktibo zegoen etxeen batez besteko gastua 36.714 eurokoa izan zen, Euskal AEko batez bestekoa baino % 1,1 handiagoa eta 2023an baino % 2,1 txikiagoa. Aitzitik, sostengatzaile nagusia ez-aktibo zegoen etxeetan, batez besteko gastua 35.658 eurokoa izan zen, batez bestekoaren % 1,8 azpitik, baina % 3,3ko igoerarekin aurreko urtearekin alderatuta.

Oharra:

Familia-gastuaren inkesta Estatistikako Institutu Nazionalarekin (INE) lankidetzan egiten da Euskal Autonomia Erkidegoan, eta etxeek egindako kontsumo-gastuen izaerari eta xedeari buruzko urteko informazioa ematen du, baita etxekoen unitateen bizi-baldintzei buruzko hainbat ezaugarriri buruzkoa ere.

Gaur 2024rako argitaratutako datuek COICOP 2018 (Classification of Individual Consumption by Purpose) sailkapena jasotzen dute. Sailkapen horrek ECOICOP Europako sailkapena ordezten du. Azken sailkapen hori 2016az geroztik erabili da inkestan. COICOP 2018 berria Nazio Batuen kontsumoko nazioarteko sailkapen bat da, eta sailkapen horrek alderagarritasun handiagoa ahalbidetzen du nazioartean.

Sailkapen berri horrek 13 gastu-talde handi barne hartzen ditu, orain arte zeuden 12ak baino bat gehiago, eta, horrela, lehen aldiz, Aseguruak eta finantza-zerbitzuak taldearen gastuak multzo bat osatuz agertzen dira.

Era berean, ECOICOPeko aurreko Komunikazioak taldea orain Informazioa eta komunikazioak taldea da, aurretik 09. taldean sartutako gastuen zati bat jasoz. Talde horretan, orain, Aisia, ikuskizun eta kulturako jarduerak soilik sartzen dira.

Ondasun eta zerbitzuetako gastuaren sailkapena aldatzearekin bat, horietako batzuen zenbatespenetan hobekuntzak sartu dira, gastuaren zenbatespen zehatzagoak lortzeko helburuarekin. Aldaketa horiek eragina dute gastu batzuk eskatzen diren idatzoharren aldietan eta gastu horiek erregistratzen diren galdetegietan.

Horregatik guztiagatik, beharrezkoa da 2024a baino lehen argitaratutako datu guztiak berrikustea eta berriro kalkulatzea, sailkapen berriari eta kalkuluetan ezarritako hobekuntzei jarraiki. Berrikuspen hori datozen hilabeteetan egingo da, eta horren ondorioz, 2016. urtetik 2024. urtera bitartean etxeetako kontsumoko gastuari buruzko datuen serie homogeneoak jarriko dira erabiltzaileen eskura.

Informazio gehiago nahi izanez gero:

Euskal Estatistika Erakundea / Instituto Vasco de Estadística
Donostia kalea, 1 – 01010 Gasteiz
Prentsa Zerbitzua: servicioprensa@eustat.eus Tel.: 945 01 75 62