2024/07/23ko prentsa-oharra

DENBORA AURREKONTUEN INKESTA (DAI). 2023

Euskal AEko biztanleek handitu egin dute etxeko lanei eskainitako denbora, eta murriztu egin dute pertsonak zaintzen emandakoa 2018 eta 2023 urteen artean

% 49,1era igo da bizitza sozialari denbora eskaintzen dion biztanleria, 2018an baino 11 puntu gehiago

Euskal AEko 16 urte eta gehiagoko biztanleriak, 2023an, 2 ordu eta 15 minutu eman ditu etxeko lanetan, hau da, 2018an baino 10 minutu gehiago, azken 30 urteetako beheranzko joera hautsiz, Eustaten datuen arabera. Aldi berean, etxeko pertsonen zaintzan emandako denborak 9 minutu egin du behera 2018arekin alderatuta, eta 1993tik izandako goranzko joera aldatu da. Era berean, aisialdian emandako denbora, aktiboa zein pasiboa, 7 minutu murriztu da.

Euskal AEko 16 urte eta gehiagoko biztanleriak, oro har eta egun arrunt bateko 24 orduetan —hau da, laneguna edo jaieguna den kontuan hartu gabe—, 2023an egunaren erdia baino zertxobait gehiago ematen du zainketa pertsonalei edo oinarrizko premiei (lo egitea, jatea, garbitzea edo zainketa medikoak jasotzea, esaterako) lotutako jardueretan (12 ordu eta 15 minutu).

Eguneko betebeharrak betetzen ematen du egunaren ia laurdena (5 ordu eta 53 minutu). Ordaindutako lanarekin eta prestakuntzarekin (3 ordu eta 11 minutu) eta ordaindu gabeko lanarekin (2 ordu eta 42 minutu) konprometitutako denbora da hori, hau da, etxeko lanarekin (2 ordu eta 15 minutu) eta etxeko pertsonen zaintzarekin (27 minutu).

Denbora libreari egunaren bosten bat eskaintzen zaio (4 ordu eta 48 minutu), aisialdia (4 ordu eta 2 minutu) eta bizitza soziala (46 minutu) barne hartuta. Aisialdiaren barruan sartzen dira paseatzea (48 minutu), kirola egitea (19 minutu) eta Interneten nabigatzea (16 minutu) edo hedabideak eta komunikabideak erabiltzea (2 ordu eta 17 minutu).

Jarduerak egiteko, euskal biztanleek ordubete eta 5 minutu erabiltzen dituzte batez beste egun batean joan-etorrietan. Zehazki, 17 minutu erabiltzen dituzte lanera joateko eta lanetik itzultzeko; 11 minutu etxeko lanak egiteko, hala nola erosketak edo kudeaketak egiteko; 7 minutu pertsonak eramateko edo hauei laguntzeko, eta 14 minutu gizarte-jarduerekin lotutako joan-etorriak egiteko.

Zainketa edo behar pertsonalekin lotutako jardueretan duela 30 urte baino 50 minutu gehiago erabiltzen dira

Euskal AEko biztanleek 2023an egunaren erdia baino apur bat gehiago (12 ordu eta 15 minutu) ematen dute beren oinarrizko premiak betetzen eta norberaren zaintzan, hau da, 2018an baino 2 minutu gutxiago. Biztanleriak lo egiteari eskaintzen dion eguneko batez bestekoa 9 ordu eta 3 minutu da, 2018an baino 3 minutu gutxiago eta duela 30 urte baino 26 minutu gehiago.

Norberaren garbitasunari eskainitako denbora 50 minutukoa da (duela 5 urte baino 2 minutu gehiago). Otorduei 2 ordu eta 14 minutu eskaintzen zaizkie (aldaketarik gabe 2018tik). Etxean bazkaltzen duten pertsonek (% 97,8) ordubete eta 36 minutu ematen dituzte, eta etxetik kanpo jaten dutenek (% 50,9) ordubete eta 19 minutu, hau da, 17 minutu gutxiago.

2023an, zainketa medikoak jasotzen dituzten pertsonek (% 6,4) 43 minutu ematen dituzte batez beste, hau da, duela 5 urte baino 22 minutu gutxiago.

Herritarren % 36,7k ordainsariarekin lan egiten du, 7 ordu eta 11 minutu batez beste, 2018an baino 7 minutu gutxiago

2023an, 16 urte eta gehiagoko euskal biztanleek 2 ordu eta 38 minutu ematen dituzte, batez beste, ordaindutako lanean. Horrela lan egiten du biztanleriaren % 36,7k, 7 ordu eta 11 minutuko batez besteko iraupenarekin. 2018arekin alderatuta, partaidetza-tasa ehuneko 5 hamarren igo da, eta lanaldia 7 minutu murriztu da. Lurraldeka, aldeak daude lanean aritzen diren pertsonen artean; izan ere, Arabako lanaldia (7 ordu eta 2 minutu) Bizkaikoa eta Gipuzkoakoa baino laburragoa da (10 eta 11 minutu gehiago, hurrenez hurren).

Alde handiagoak ikusten dira asteko egunen arabera. Astelehenetik ostegunera 16 urte eta gehiagoko biztanleriaren % 46,9k lan egiten du, 7 ordu eta 18 minutuko batez bestekoarekin, eta ostiraletan % 44,5ek (lanaldi laburragoarekin, 7 ordu eta 6 minutukoa). Larunbat eta igandeetan biztanleriaren zati txikiago batek lan egiten du (% 14,3k eta % 10,9k, hurrenez hurren), lanaldi laburragoarekin (7 ordu baino gutxiago).

Sozialki, emakumeek 2 ordu eta 19 minutu ematen dituzte batez beste lan nagusian, gizonek (3 ordu) baino 41 minutu gutxiago. Jarduera honetan emakumeen % 34,1ek hartzen du parte, hau da, gizonek (% 39,6) baino ehuneko 5,5 puntu gutxiago. Emakumeen batez besteko iraupena (6 ordu eta 47 minutu) gizonena (7 ordu eta 34 minutu) baino laburragoa da 47 minututan. Alde hori murriztu egin da 2018tik, orduan ordubete eta minutu batekoa baitzen.

Heziketa arautuari, batez beste, 23 minutu eskaintzen zaizkio. Biztanleriaren % 8,2k 4 ordu eta 43 minutuko batez besteko iraupenarekin egiten du jarduera hori.

Ia biztanle guztiek egiten dituzte etxeko lanak, 2013an baino ehuneko 12,1 puntu gehiago

2023an, Euskal AEko biztanleek 2 ordu eta 15 minutu eman dituzte etxeko lanak egiten; 2018an baino 10 minutu gehiago. Herritar gehienek —% 92,6k— hartzen dute parte jarduera horretan. Batez beste 2 ordu eta 26 minutu ematen dituzte hainbat jardueratarako, hala nola otorduak prestatzeko, garbiketa egiteko edo erosketak egiteko. Azken bost urteetan partaidetza ehuneko 12,1 puntu igo da, baina horretan erabilitako denbora murriztu egin da (9 minutu gutxiago).

Jarduera horretan partaidetza-tasa 2023an % 90,3 izan da gizonen kasuan eta % 94,8 emakumeen kasuan; tasa horiek nabarmen igoz 2018arekin alderatuta (% 72,1 eta % 88,2, hurrenez hurren). Jarduerari eskainitako denborari dagokionez, gizonen eta emakumeen arteko aldea ere murriztu egin da. 2023an, emakumeek gizonek baino 44 minutu gehiago dihardute horretan, eta 2018an, berriz, ordubete eta 11 minutu. Janariak prestatzeko garaian dago gizonen eta emakumeen artean alde txikiena jardueren artean.

Jarduera zehatzei dagokienez, otorduak prestatzen (ehuneko +17,50 puntu) eta garbiketan (ehuneko +13,40 puntu) parte-hartzeak gora egin du, baina denbora gutxiago emanez (7 eta 16 minutu gutxiago, hurrenez hurren).

16 urte eta gehiagoko biztanleen % 23,1ek egunero ia 2 orduz zaintzen ditu pertsonak etxean

Sozialki, biztanleriak 27 minutu ematen ditu egunero etxeko pertsonak zaintzen —hauek adingabeak edo helduak izan daitezke—, eta horrek esan nahi du 9 minutu gutxiago eskaintzen dituztela 2018ko datuekin alderatuz. Euskal AEn bizi diren 16 urte eta gehiagoko pertsonen % 23,1ek egunean ordubete eta 55 minutuz egiten du jarduera hori. Horrek esan nahi du 2018an baino pertsona gutxiago daudela (ehuneko 1,3 puntu gutxiago) eta denbora gutxiago (ordu erdi gutxiago) eskaintzen dutela. 2023an, egunero ordubete eta 16 minutu ematen dute haurrak zaintzen (biztanleriaren % 14,5) eta ordubete eta 43 minutu helduak zaintzen (% 5,6).

Jarduera hori burutzen duten gizonek (% 19,8) ordu 1 eta 41 minutu ematen dituzte egunero, eta emakumeek (% 26,3) 2 ordu eta 4 minutu. Helduen zaintzan emandako denbora 2018an baino txikiagoa da, bai gizonen (44 minutu gutxiago), bai emakumeen (10 minutu gutxiago) aldetik. 2018arekin alderatuta, oro har, murriztu egin da erabilitako denbora eta zainketa-taldearen jardueretan izandako parte-hartzea.

2023an % 37,5etik % 49,1era igo da bizitza sozialari denbora eskaintzen dion biztanleria, 2018an baino 11 puntu gehiago

2023an, 16 urteko eta gehiagoko biztanleek 46 minutu ematen dituzte gizarte-bizitzarekin lotutako jardueretan, lagunak bisitatzen, hitz egiten, elkarteetan parte hartzen, erlijio-praktikak egiten eta abar. Biztanleriaren % 49,1ek ematen du denbora jarduera horietan, egunero ordubete eta 33 minutu. Azken bosturtekoan, partaidetza-tasak gora egin du (ehuneko 11,6 puntu gehiago), eta 18 minutu murriztu da parte hartzen dutenen batez besteko denbora.

Biztanleriaren % 24,1ek denbora ematen du lagunekin (bisitatzen, buelta bat ematen...), 2018an erregistratutako % 20,5eko proportzioa baino zertxobait handiagoa. Talde honek ordubete eta 46 minutu ematen ditu batez beste, duela bost urte baino 15 minutu gutxiago.

Hamar pertsonatik 7k aisialdi aktiboan, kiroletan eta Interneten ematen dute denbora

Kirola egiten denbora ematen duten pertsonak % 21,7 dira 2023an, hau da, 2018an baino ehuneko 4,5 puntu gehiago. 2023an, ordu 1 eta 27 minutu ematen dituzte egunero, 2018an (ordu 1 eta 30 minutu) baino apur bat gutxiago. Lanegunetan egiten dituzte mota horretako jarduerak gehienek (% 23,4).

Paseatzen eta txangoak egiten aritzen diren pertsonen proportzioa handiagoa da, % 43,7; batez beste ordu 1 eta 49 minutu ematen dute horretan. 2018an baino 33 minutu gutxiago. 2023an, gizonek ematen dute jarduera horretan 9 minutu gehiago, emakumeek baino. Jarduera horrek nabarmen egiten du gora asteburuetan: larunbatetan % 55,2k 2 ordu eta 01 minutu ematen ditu jarduera horretan, eta igandeetan biztanleriaren % 50,7k 2 ordu eta 04 minutu, batez beste.

2023an, 16 urte eta gehiagoko biztanleen % 22,6k erabili du Internet bere aisialdian; batez beste ordu 1 eta 11 minutu. Horrek esan nahi du partaidetza-tasa 8,9 puntu igo dela 2018. urtearekin alderatuta, nahiz eta emandako denbora 19 minutu jaitsi den.

10 pertsonatik 9k aisialdi pasiboan ematen dute denbora

Sozialki, euskal biztanleek 2 ordu eta 33 minutu ematen dituzte aisialdi pasiboarekin lotutako jardueretan, batez ere irakurtzen, telebista ikusten (ikuskizunetara joatearekin, zaletasun artistikoekin, jolasekin eta abarrekin batera). Jarduera-multzo horretako partaidetza-tasa % 89,6koa da, eta biztanleek 2 ordu eta 51 minutu eskaintzen dizkiete, batez beste. Igandeetan, partaidetza-tasa % 93,1ekoa da, eta eskainitako denbora 3 ordu eta 25 minutu. 2023an partaidetza-tasak ehuneko 2,8 puntu egin du gora, baina 8 minutu gutxiago, 2018ko egun guztiekin alderatuta.

Hedabideekin —prentsa eta ikus-entzunezkoak— lotutako jarduerak soilik aztertuz gero, erabiltzaileen proportzioa ehuneko 2,5 puntu igo da, eta % 86,6ko tasara iritsi da. Horrelako jarduerak egiten dituzten pertsonek 2 ordu eta 38 minutu ematen dituzte, batez beste, aipatutako hedabideei lotuta (2018an baino 7 minutu gutxiago).

Biztanleriaren % 35ek denbora ematen du lanera joan-etorriak egiten

2023an, biztanleriaren % 90,2 mugitzen da herritik kanpo, eta ordubete eta 12 minutu erabiltzen ditu joan-etorrian egunero. 2018an baino 2 minutu gehiago, eta ehuneko 2,5 puntu gehiago partaidetza-tasan. Hiru pertsonatik batek (% 34,8) 49 minutu ematen ditu batez beste lantokira joateko eta handik itzultzeko bidaietan (hau da, duela 5 urte baino 18 minutu gehiago). Bestalde, ikasteko edo prestakuntza jasotzeko mugitzen diren 16 urte eta gehiago dituzten pertsonek (% 6,4) 46 minutu ematen dituzte bidean, 2018an baino 16 minutu gehiago.

Bestalde, etxea zaintzera (erosketak, kudeaketak, konponketak, etab. egiten) eta gizarte-bizitzara bideratutako jardueretarako egindako bidaiek antzeko emaitzak izan dituzte —partaidetza-tasa biztanleriaren % 40 ingurukoa izanik, igoera esanguratsu baten ondoren (ehuneko 23 punturen gainean)—, batez beste 27 eta 35 minutu erabiltzen dituzte, hurrenez hurren.

Informazio gehiago:

Eustat - Euskal Estatistika Erakundea / Instituto Vasco de Estadística Donostia kalea, 1 01010 Vitoria-Gasteiz Prentsa Zerbitzua: servicioprensa@eustat.es Tel: 945 01 75 62