2023/07/18ko prentsa-oharra
HERIOTZEN ESTATISTIKA. 2022
24.194 pertsona hil ziren Euskal AEn 2022an, hau da, % 4,9 gehiago
COVID-19ak 1.721 heriotza eragin zituen 2022an, aurreko urtean baino % 2,3 gehiago
Eustaten datuen arabera, 24.194 pertsona hil ziren Euskal AEn 2022an, hau da, 2021ean baino % 4,9 gehiago. Kopuru hori 2019koa baino % 12,2 handiagoa da, pandemiaren aurreko urtea alegia, eta 2020koa baino txikiagoa, 53 heriotza gutxiagorekin. Lurraldeen arabera, 2022an, 3.170 heriotza izan dira Araban, hau da, azken urtean % 6,7 gehitu dira, eta hori da igoerarik nabarmenena; Bizkaian, 13.152 (+% 5,3) izan dira, eta, Gipuzkoan, 7.872 (+% 3,3).
2022an, alde nabarmenak egon dira hilabeteen artean, aurreko urtearekin alderatuta. Urtarriletik uztailera, heriotza-tasa % 10,2 igo zen 2021. urtearekin alderatuta, eta uztaila nabarmentzen da, hil horretan % 29,6ko igoera izan baitzen. Hala ere, abuztuan eta irailean heriotzak % 0,1 eta % 2,1 jaitsi ziren, hurrenez hurren. Urrian berriz ere gora egin zuen aurreko urtearen aldean (+% 3,8), baina azaroan eta abenduan berriz ere behera egin zuen nabarmen: -% 6,3 eta -% 5,6, hurrenez hurren.
Hildakoen batez besteko adina 81,3 urte izan zen
2022ko heriotza guztiak kontuan hartuta, 12.330 emakume eta 11.864 gizon hil ziren. 2022an, hildakoen batez besteko adina 81,3 urte izan zen, eta, hamar urte lehenago, 2012an, 78,9 urte; hau da, 2,4 urteko igoera izan da azken hamarkadan.
2022an, gizonak batez beste 78,1 urterekin hil ziren, eta emakumeak 84,4 urterekin; 2012an, berriz, 75,4 eta 82,7 urte izan ziren batezbestekoak, hurrenez hurren. Horrenbestez, azken 10 urteetan, gizonen bizitza 2,7 urtez luzatu da batez beste, eta emakumeena 1,7 urtez.
Haurren hilkortasunari dagokionez, urtebetetik beherako 41 haur hil ziren Euskal AEn. Jaioberrien heriotza-tasari dagokionez (bizitzako lehenengo 28 egunak hartzen dira kontuan), 30 haur hil ziren: 11 haur lehenengo 24 orduetan, eta 12 haur lehenengo astean. Urtebetetik beherakoen artean, haurren heriotzak guztizkoaren % 60,9 izan ziren.
2022an, 100 urte edo gehiagoko 521 pertsona hil ziren (1922an edo lehenago jaioak), eta haietatik emakumeak % 87,3 izan ziren. Ehun urte edo gehiagoko 100 pertsona gehiago hil dira 2021ean baino.
Euskal AEko heriotzak, lurralde historikoaren, bizilekuko udalerriaren (>40.000 bizt.), sexuaren eta adina. 2021-2022
| | 2022 | 2021 | Gehikuntza (%) |
| Euskal AE | 24.194 | 23.073 | 4,9 |
| | | | |
| Bizileku-lurralde historikoak | | | |
| Araba/Álava | 3.170 | 2.970 | 6,7 |
| Bizkaia | 13.152 | 12.486 | 5,3 |
| Gipuzkoa | 7.872 | 7.617 | 3,3 |
| | | | |
| Bizileku-udalerria (>40.000 biztanle) | | | |
| Barakaldo | 1.211 | 1.183 | 2,4 |
| Basauri | 493 | 478 | 3,1 |
| Bilbao | 4.301 | 4.044 | 6,4 |
| Donostia / San Sebastian | 2.207 | 2.067 | 6,8 |
| Getxo | 817 | 780 | 4,7 |
| Irun | 664 | 658 | 0,9 |
| Portugalete | 607 | 585 | 3,8 |
| Santurtzi | 542 | 533 | 1,7 |
| Vitoria-Gasteiz | 2.363 | 2.182 | 8,3 |
| | | | |
| Sexua | | | |
| Gizon | 11.864 | 11.565 | 2,6 |
| Emakumea | 12.330 | 11.508 | 7,1 |
| | | | |
| Adina | | | |
| 40 urtetik beherakoak | 250 | 223 | 12,1 |
| 40 urtetik 59ra | 1.547 | 1.556 | -0,6 |
| 60 urtetik 79ra | 6.769 | 6.448 | 5,0 |
| 80 urte edo gehiago | 15.628 | 14.846 | 5,3 |
Data 2023ko Uztailaren 18a
Iturria: Eustat. Heriotzen Estatistika
Heriotzen % 26,4 tumoreek eragin zuten
2022an izandako heriotzen % 26,4 (6.378 hildako) tumoreek eragin zuten; ondoren, zirkulazio-sistemako gaixotasunek eragindakoak datoz, % 23,8rekin (5.767 hildako), eta, hirugarrenik, buruko nahasmenduek eta portaeraren nahasmenduek eragindakoak, % 8,2rekin (1.988 hildako).
Heriotzen kausak desberdinak dira oraindik ere sexu batean eta bestean: gizonen artean, tumoreak hilgarriago gertatu ziren zirkulazio-aparatuko gaixotasunak baino; emakumeen artean, berriz, heriotza-kausa nagusia gaixotasun kardiobaskularrak izan ziren, eta bigarrena tumoreak. Gainera, nabarmendu behar da emakume gehiago hiltzen direla buruko nahasmenduen eta portaeraren nahasmenduen eraginez gizon baino, baina kontrakoa gertatzen da kanpoko kasuei dagokienez; izan ere, kausa horien eraginez gizon gehiago hiltzen dira emakume baino.
Halaber, adinaren arabera ere badira aldeak heriotza-kausetan. Urtebetetik beherakoen artean, jaiotza inguruko aldian sortutako gaixotasunek eta sortzetiko malformazioek eragin zuten heriotza gehien; 1-39 urtekoen artean, heriotza-kausa nagusiak kanpoko kausak izan ziren —besteak beste, istripuak eta suizidioak—; 40-79 urtekoen artean, tumoreak izan ziren lehenengo heriotza-kausa, eta, 80 urtetik aurrera, zirkulazio-sistemako gaixotasunak.
Euskal AEko heriotzak, horren arrazoiaren, adin-taldeari jarraiki. 2022
| | Guztira | 1 urtetik beherakoak | 1 -19 urte | 20 - 39 urte | 40 urtetik 59ra | 60 urtetik 79ra | 80 urte edo gehiago |
| Guztira | 24.194 | 41 | 35 | 174 | 1.547 | 6.769 | 15.628 |
| I.Ciertas Gaixotasun infekzioso eta parasitario batzuk | 353 | 1 | 1 | 3 | 27 | 99 | 222 |
| II.Tumores Neoplasiak (tumoreak) | 6.378 | 1 | 7 | 48 | 736 | 3.000 | 2.586 |
| III.Enfermedades Odoleko eta organo odol-sortzaileetako gaixotasunak eta immunitate-mekanismoari dagozkion trastorno batzuk | 142 | - | - | 1 | 5 | 36 | 100 |
| IV.Enfermedades Gaixotasun endrokino, nutrizional eta metabolikoak | 749 | 3 | 2 | 3 | 33 | 166 | 542 |
| V.Trastornos Trastorno mentalak eta portaeraren trastornoak | 1.988 | - | - | 2 | 14 | 211 | 1.761 |
| VI.Enfermedades Nerbio-sistemako gaixotasunak | 1.577 | 2 | 3 | 14 | 51 | 397 | 1.110 |
| IX.Enfermedades Zirkulazio-sistemako gaixotasunak | 5.767 | 3 | 1 | 17 | 287 | 1.274 | 4.185 |
| X.Enfermedades Arnas sistemako gaixotasunak | 1.553 | - | 2 | 1 | 37 | 360 | 1.153 |
| XI.Enfermedades Txegoste-sistemako gaixotasunak | 1.136 | - | 1 | 6 | 80 | 332 | 717 |
| XII.Enfermedades Larruazaleko eta azalpeko ehuneko gaixotasunak | 96 | - | - | - | - | 12 | 84 |
| XIII.Enfermedades Sistema muskulo-eskeletikoaren eta ehun konektiboaren gaixotasunak | 312 | - | - | - | - | 37 | 275 |
| XIV.Sistema genito-urinarioko gaixotasunak | 765 | - | - | - | 9 | 128 | 628 |
| XV. Haurduntza, erditzea eta erdiberriaroa | 1 | - | - | 1 | - | - | - |
| XVI.Jaiotinguruko denboraldian sortutako egoera jakin batzuk | 22 | 20 | - | - | - | 2 | - |
| XVII.Sortzetiko malformazioak, deformazioak eta kromosoma-anormalitateak | 71 | 9 | 6 | 1 | 23 | 24 | 8 |
| XVIII.Sintomak, zeinuak eta emaitza kliniko eta laborategiko anormalak | 767 | 2 | 1 | 10 | 25 | 64 | 665 |
| XX.Hilkortasunaren kanpo-kausak | 796 | - | 11 | 65 | 181 | 212 | 327 |
| COVID-19 baieztatuta | 1.713 | 0 | - | 2 | 39 | 413 | 1.259 |
| COVID-19 probablea | 8 | - | - | - | - | 2 | 6 |
Data 2023ko Uztailaren 18a
Iturria: Eustat. Heriotzen Estatistika
COVID-19aren birusak heriotzen % 7,1 eragin zuen
2022an, 1.721 heriotza gertatu ziren (guztizkoaren % 7,1), zeinen funtsezko kausa COVID-19a izan zen. Heriotza horiek 2 taldetan sailkatzen dira: batetik, analisi espezifikoaren bidez egiaztatutako COVID-19ak eragindako heriotzak (1.713 hildako), eta, bestetik, COVID-19ak eragindako kasu probableak; kasu horiek ez dira analisi bidez egiaztatu, baina COVID-19a da heriotzaren kausa nagusia parte medikoan (8 hildako). Kausa horrek eragindako heriotzak 2021ean gertatutakoak baino % 2,3 gehiago dira.
Euskal AEko heriotzak, lurralde historikoaren, bizilekuko udalerriaren (>40.000 bizt.), sexuaren eta adinaren arabera, COVID-19rekin lotutako heriotza-kausei jarraiki. 2022
| | Heriotzak guztira | COVID-19 guztira | COVID-19 baieztatuta | COVID-19 probablea |
| Euskal AE | 24.194 | 1.721 | 1.713 | 8 |
| | | | | |
| Bizileku-lurralde historikoak | | | | |
| Araba/Álava | 3.170 | 227 | 225 | 2 |
| Bizkaia | 13.152 | 921 | 916 | 5 |
| Gipuzkoa | 7.872 | 573 | 572 | 1 |
| | | | | |
| Bizileku-udalerria (>40.000 biztanle) | | | | |
| Barakaldo | 1.211 | 75 | 75 | 0 |
| Basauri | 493 | 41 | 40 | 1 |
| Bilbao | 4.301 | 316 | 314 | 2 |
| Donostia / San Sebastian | 2.207 | 120 | 120 | 0 |
| Getxo | 817 | 67 | 66 | 1 |
| Irun | 664 | 62 | 62 | 0 |
| Portugalete | 607 | 43 | 43 | 0 |
| Santurtzi | 542 | 38 | 38 | 0 |
| Vitoria-Gasteiz | 2.363 | 174 | 172 | 2 |
| | | | | |
| Sexua | | | | |
| Gizon | 11.864 | 924 | 919 | 5 |
| Emakumea | 12.330 | 797 | 794 | 3 |
| | | | | |
| Adina | | | | |
| 40 urtetik beherakoak | 250 | 2 | 2 | 0 |
| 40 urtetik 59ra | 1.547 | 39 | 39 | 0 |
| 60 urtetik 79ra | 6.769 | 415 | 413 | 2 |
| 80 urte edo gehiago | 15.628 | 1.265 | 1.259 | 6 |
Data 2023ko Uztailaren 18a
Iturria: Eustat. Heriotzen Estatistika
Lurraldeka, Bizkaian izan zen heriotza gehien kausa horren ondorioz (921); gero, Gipuzkoan (573), eta, azkenik, Araban (227). Heriotza horiek ehunekotan kontuan hartuta, COVID-19ak eragindako heriotzen ehunekoa guztizkoaren % 7 da Bizkaian, % 7,3 Gipuzkoan eta % 7,2 Araban. Hiriburuei dagokienez, Bilbo nabarmentzen da, COVID-19ak eragindako 316 heriotzarekin (% 7,3); ondoren, Gasteiz dator, 174rekin (% 7,4), eta, azkenik, Donostia, 120rekin (% 5,4). Barakaldo eta Getxo ere nabarmentzen dira, kausa horren ondoriozko 75 (% 6,2) eta 67 heriotzarekin (% 8,2), hurrenez hurren.
COVID-19aren ondorioz gizon gehiago hil ziren emakume baino; 924 eta 797, hurrenez hurren. Adinaren arabera, 80 urtetik gorako pertsonenak dira COVID-19ak eragindako heriotzen % 73,5.
Hilabeteen arabera, urtarrilean gertatu zen COVID-19ak eragindako heriotza gehien (450), eta, ondoren, otsailean (259); gainera, uztailean gora egin zuen kausa horren ondoriozko heriotza kopuruak (245).
Gainera, beste 579 heriotza egon dira, zeinetan COVID-19a egiaztatutako heriotza-kausen artean egon zen, baina arrazoi nagusia izan gabe.
Hazkunde begetatiboa negatiboa izan zen hiru lurraldeetan
Hazkunde begetatiboa negatiboa izan zen, jaiotza baino 10.558 heriotza gehiago izan baitziren. Lurraldeen arabera, saldo negatiboak izan ziren hiru lurraldeetan: Bizkaian, 6.291 pertsona; Gipuzkoan, 3.364 eta, Araban, 903. 2021ean saldo begetatiboa ere negatiboa izan zen, jaiotza baino 8.816 heriotza gehiago izan baitziren.
Informazio gehiagorako:
Eustat - Euskal Estatistika Erakundea / Instituto Vasco de Estadística
Donostia-San Sebastián kalea, 1 01010 Vitoria-Gasteiz
Prentsa-zerbitzua: servicioprensa@eustat.es Tel.: 945 01 75 62