2024/07/26ko prentsa-oharra
HERIOTZEN ESTATISTIKA. 2023
Euskal AEn heriotzak % 7,8 gutxitu ziren 2023an
Hilabeteen arabera, nabarmentzekoa da uztaila, heriotzak % 30,8 gutxitu baitziren 2022ko uztailaren aldean
2023an 22.311 pertsona hil ziren Euskal AEn, hau da, 2022an baino % 7,8 gutxiago, Eustaten datuen arabera. Lurralde historikoen arabera, jaitsierarik nabarmenena Bizkaian izan zen, % 9,6, 11.888 heriotzarekin; ondoren Araban, 2.914 heriotzarekin (-% 8,1), eta azkenik Gipuzkoan, 7.509rekin (-% 4,6). 2019arekin alderatuta (COVID-19aren pandemiaren aurreko urtea), heriotzen kopuruak % 3,5 egin zuen gora.
2023an heriotzek behera egin zuten hilabete guztietan, martxoan eta azaroan izan ezik. Nabarmentzekoa da uztailean % 30,8 jaitsi zela 2022ko hil beraren aldean.
Hildakoen batez besteko adina 81,5 urte izan zen
2023ko heriotzen guztizkoa kontuan hartuta, 11.277 emakume eta 11.034 gizon hil ziren, eta 2023an hildako pertsonen batez besteko adina 81,5 urtekoa izan zen; hamar urte lehenago, 2013an, batez bestekoa 78,8 urtekoa izan zen, hau da, batez besteko adinak 2,7 urte egin du gora azken hamarkadan.
Gizonak batez beste 78,3 urterekin hil ziren eta emakumeak 84,7 urterekin 2023an; 2013an, berriz, batez bestekoak 75,5 eta 82,4 urte izan ziren, hurrenez hurren. Ondorioz, azkeneko 10 urteotan, gizonen batez besteko heriotza-adinak gora egin du 2,8 urte, eta emakumeenak 2,3 urte.
Haurren heriotza-tasari dagokionez, urte bat baino gutxiagoko 35 haur hil ziren EAEn. Jaioberrien heriotza-tasak, bizitzako lehen 28 egunei dagokienez, 24 heriotza erregistratu zituen; horietako 3 lehen 24 orduetan hil ziren, eta beste 16 lehen astean. Urtebetetik beherakoen artean, mutilen heriotzak guztizkoaren % 51,4 izan ziren.
2023an 100 urte edo gehiago zituzten (1923an edo lehenago jaioak) 552 pertsona hil ziren, eta horien artean % 83,5 emakumeak ziren. Ehun urtetik gorako 31 pertsona gehiago hil ziren, 2022an jasotako kopuruarekin alderatuta.
Euskal AEko heriotzak, lurralde historikoaren, bizilekuko udalerriaren (>40.000 bizt.), sexuaren eta adina. 2022-2023
| | 2023 | 2022 | Gehikuntza (%) |
| Euskal AE | 22.311 | 24.194 | -7,8 |
| | | | |
| Bizileku-lurralde historikoak | | | |
| Araba/Álava | 2.914 | 3.170 | -8,1 |
| Bizkaia | 11.888 | 13.152 | -9,6 |
| Gipuzkoa | 7.509 | 7.872 | -4,6 |
| | | | |
| Bizileku-udalerria (>40.000 biztanle) | | | |
| Barakaldo | 1.044 | 1.211 | -13,8 |
| Basauri | 529 | 493 | 7,3 |
| Bilbao | 3.838 | 4.301 | -10,8 |
| Donostia / San Sebastian | 2.022 | 2.207 | -8,4 |
| Getxo | 742 | 817 | -9,2 |
| Irun | 598 | 664 | -9,9 |
| Portugalete | 561 | 607 | -7,6 |
| Santurtzi | 522 | 542 | -3,7 |
| Vitoria-Gasteiz | 2.124 | 2.363 | -10,1 |
| | | | |
| Sexua | | | |
| Gizonak | 11.034 | 11.864 | -7,0 |
| Emakumeak | 11.277 | 12.330 | -8,5 |
| | | | |
| Adina | | | |
| 40 urtetik beherakoak | 212 | 250 | -15,2 |
| 40 urtetik 59ra | 1.317 | 1.547 | -14,9 |
| 60 urtetik 79ra | 6.340 | 6.769 | -6,3 |
| 80 urte edo gehiago | 14.442 | 15.628 | -7,6 |
Data 2024ko Uztailaren 26a
Iturria: Eustat. Heriotzen Estatistika
Heriotzen % 28 tumoreek eragin zuten
2023an izandako heriotzen % 28 (6.248 heriotza) tumoreek eragin zuten; ondoren, heriotzen % 25,4 (5.659 heriotza) zirkulazio-sistemako gaixotasunek eragin zuten, eta hirugarrenik, heriotzen % 8,5 (1.903 heriotza) buru-nahasmenduek eta portaera-nahasmenduek.
Heriotzen kausek ezberdinak izaten jarraitzen dute sexuaren arabera; izan ere, gizonen artean, tumoreak zirkulazio-aparatuko gaixotasunak baino gehiago izan ziren; emakumeen artean, berriz, kausa nagusia gaixotasun kardiobaskularrak izan ziren eta bigarren lekuan tumoreak. Gainera, aipatzekoa da buru-nahasmenduek eta portaera-nahasmenduek eragindako heriotzen artean emakumeen ehunekoa handiagoa dela, kanpoko kausen kasuan gertatzen ez den bezala, non gizonen ehunekoa handiagoa den.
Halaber, heriotzaren arrazoia aldatu egiten da adinaren arabera. Urtebetetik beherakoetan, heriotza ohikoenak jaiotza-inguruko gaixotasunek eta sortzetiko malformazioek eragin zituzten; 1 eta 39 urte bitartekoetan, heriotza-kausa nagusiak kanpo-kausak izan ziren, horien artean istripuak eta suizidioak; 40 eta 79 urte bitartekoetan, tumoreak izan ziren lehenengo heriotza-kausa eta, 80 urtetik aurrera, zirkulazio-sistemako gaixotasunak.
Euskal AEko heriotzak, horren arrazoiaren, adin-taldeari jarraiki. 2023
| | Guztira | 1 urtetik beherakoak | 1 -19 urte | 20 - 39 urte | 40 urtetik 59ra | 60 urtetik 79ra | 80 urte edo gehiago |
| Guztira | 22.311 | 35 | 32 | 145 | 1.317 | 6.340 | 14.442 |
| I.Ciertas Gaixotasun infekzioso eta parasitario batzuk | 354 | 1 | 0 | 2 | 23 | 72 | 256 |
| II.Tumores Neoplasiak (tumoreak) | 6.248 | 0 | 6 | 42 | 630 | 2.999 | 2.571 |
| III.Enfermedades Odoleko eta organo odol-sortzaileetako gaixotasunak eta immunitate-mekanismoari dagozkion trastorno batzuk | 110 | 1 | 1 | 1 | 3 | 20 | 84 |
| IV.Enfermedades Gaixotasun endrokino, nutrizional eta metabolikoak | 733 | 0 | 2 | 1 | 34 | 163 | 533 |
| V.Trastornos Trastorno mentalak eta portaeraren trastornoak | 1.903 | 0 | 0 | 0 | 7 | 194 | 1.702 |
| VI.Enfermedades Nerbio-sistemako gaixotasunak | 1.495 | 1 | 5 | 9 | 54 | 420 | 1.006 |
| IX.Enfermedades Zirkulazio-sistemako gaixotasunak | 5.659 | 0 | 5 | 16 | 244 | 1.281 | 4.113 |
| X.Enfermedades Arnas sistemako gaixotasunak | 1.642 | 0 | 1 | 3 | 33 | 376 | 1.229 |
| XI.Enfermedades Txegoste-sistemako gaixotasunak | 1.051 | 1 | 0 | 2 | 58 | 301 | 689 |
| XII.Enfermedades Larruazaleko eta azalpeko ehuneko gaixotasunak | 84 | 0 | 0 | 0 | 0 | 10 | 74 |
| XIII.Enfermedades Sistema muskulo-eskeletikoaren eta ehun konektiboaren gaixotasunak | 332 | 0 | 0 | 0 | 6 | 57 | 269 |
| XIV.Sistema genito-urinarioko gaixotasunak | 765 | 0 | 0 | 0 | 6 | 105 | 654 |
| XV. Haurduntza, erditzea eta erdiberriaroa | 1 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| XVI.Jaiotinguruko denboraldian sortutako egoera jakin batzuk | 23 | 20 | 0 | 1 | 1 | 1 | 0 |
| XVII.Sortzetiko malformazioak, deformazioak eta kromosoma-anormalitateak | 49 | 8 | 1 | 2 | 16 | 18 | 4 |
| XVIII.Sintomak, zeinuak eta emaitza kliniko eta laborategiko anormalak | 750 | 3 | 2 | 5 | 23 | 60 | 657 |
| XX.Hilkortasunaren kanpo-kausak | 754 | 0 | 9 | 60 | 175 | 185 | 325 |
| COVID-19 baieztatuta | 358 | 0 | 0 | 0 | 4 | 78 | 276 |
| COVID-19 probablea | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Data 2024ko Uztailaren 26a
Iturria: Eustat. Heriotzen Estatistika
COVID-19aren birusak heriotzen % 1,6 eragin zituen
2023an 358 heriotza izan ziren COVID-19aren ondorioz, guztizkoaren % 1,6 (guztiek azterketa espezifikoarekin baieztatutako COVID-19a zuten). Arrazoi horrek eragindako heriotzak 2022an baino % 79,2 gutxiago izan dira.
Lurraldeen arabera, Bizkaia izan zen heriotza gehien izan zituen lurraldea (228), ondoren Gipuzkoa (91) eta azkenik Araba (39). Heriotza horiek ehunekotan kontuan hartuta, Bizkaian COVID-19aren ondoriozko heriotzen ehunekoa guztizkoaren % 1,9 da, Gipuzkoan % 1,2 eta Araban % 1,3. Hiriburuei dagokienez, Bilbo nabarmentzen da, 78 heriotza eragin baititu COVID-19ak (% 2), Donostian 27 (% 1,3) eta Gasteizen 23 (% 1,1). Barakaldo eta Getxo ere nabarmentzen dira, 20 (% 1,9) eta 13 (% 1,7) heriotzarekin, hurrenez hurren.
COVID-19aren ondorioz hil ziren emakumeen kopurua (182) gizonena (176) baino handiagoa izan zen. Adinari dagokionez, 80 urtetik gorakoen artean izan da COVID-19ak eragindako heriotzen % 77,1.
Euskal AEko heriotzak, lurralde historikoaren, bizilekuko udalerriaren (>40.000 bizt.), sexuaren eta adinaren arabera, COVID-19rekin lotutako heriotza-kausei jarraiki. 2023
| | Heriotzak guztira | COVID-19 guztira | COVID-19 baieztatuta | COVID-19 probablea |
| Euskal AE | 22.311 | 358 | 358 | 0 |
| | | | | |
| Bizileku-lurralde historikoak | | | | |
| Araba/Álava | 2.914 | 39 | 39 | 0 |
| Bizkaia | 11.888 | 228 | 228 | 0 |
| Gipuzkoa | 7.509 | 91 | 91 | 0 |
| | | | | |
| Bizileku-udalerria (>40.000 biztanle) | | | | |
| Barakaldo | 1.044 | 20 | 20 | 0 |
| Basauri | 529 | 7 | 7 | 0 |
| Bilbao | 3.838 | 78 | 78 | 0 |
| Donostia / San Sebastian | 2.022 | 27 | 27 | 0 |
| Getxo | 742 | 13 | 13 | 0 |
| Irun | 598 | 7 | 7 | 0 |
| Portugalete | 561 | 10 | 10 | 0 |
| Santurtzi | 522 | 8 | 8 | 0 |
| Vitoria-Gasteiz | 2.124 | 23 | 23 | 0 |
| | | | | |
| Sexua | | | | |
| Gizonak | 11.034 | 176 | 176 | 0 |
| Emakumeak | 11.277 | 182 | 182 | 0 |
| | | | | |
| Adina | | | | |
| 40 urtetik beherakoak | 212 | 0 | 0 | 0 |
| 40 urtetik 59ra | 1.317 | 4 | 4 | 0 |
| 60 urtetik 79ra | 6.340 | 88 | 88 | 0 |
| 80 urte edo gehiago | 14.442 | 276 | 276 | 0 |
Data 2024ko Uztailaren 26a
Iturria: Eustat. Heriotzen Estatistika
Hilabeteen arabera, iraila izan zen COVID-19aren ondorioz heriotza gehien izan zituen hilabetea (57), eta ondoren abuztua (51).
Gainera, beste 96 heriotza izan ziren, zeinetan COVID-19a heriotza-kausa ziurtatuen artean egon zen, baina ez zen kausa nagusia izan.
Hazkunde begetatiboa negatiboa izan zen hiru lurraldeetan
Hazkunde begetatiboa negatiboa izan zen, jaiotzak baino 8.858 heriotza gehiago izan baitziren. Lurraldeen arabera, saldo negatiboak izan ziren hiru lurraldeetan: Bizkaian 5.217 pertsonakoa izan zen, Gipuzkoan 2.943 pertsonakoa eta Araban 698 pertsonakoa. 2022an emaitza begetatiboa ere negatiboa izan zen, jaiotzak baino 10.558 heriotza gehiago izan baitziren.
Informazio gehiago:
Eustat - Euskal Estatistika Erakundea / Instituto Vasco de Estadística
C/ Donostia-San Sebastián, 1 01010 Vitoria-Gasteiz
Prentsa-zerbitzua: servicioprensa@eustat.es Tlf: 945 01 75 62