2024/12/18ko prentsa-oharra

INFORMAZIOAREN GIZARTEAREN PANORAMA. 2024

2024an, etxeetako ordainpeko telebista eta enpresentzako hodeiko zerbitzuak dira hazkunderik handiena izan duten ekipamenduak Euskal AEn

Euskal AEn Interneteko erabiltzaileen % 56,8k eta establezimenduen % 29,2k merkataritza elektronikoa egin zuten

Eustaten datuen arabera, 2024an Euskal AEko biztanleen erdiek baino gehiagok (% 59k) ordainpeko telebistarako sarbidea zuten, eta enpresen % 31,7k hodeiko informatika-zerbitzuetarako ahokalekua (Cloud Computing) ordaintzen zuten. Bi kasuetan bilakaera nabarmena izan da; 10 urte lehenago ordainpeko telebistaren onuradun ziren etxekoen unitateak % 21,9 ziren, 37 ehuneko-puntu gutxiago. Era berean, enpresen kasuan eta 2019arekin alderatuta (datu erabilgarriak dituen lehen urtea), hodeian zerbitzuak zituzten enpresak % 20,3 izan ziren, bost urtean hamaika puntu baino gehiagoko hazkundearekin.

Hori gertatu da, neurri handi batean, Euskal AEko Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien (IKT) ekipamenduek urtez urte etengabe gora egin dutelako, nahiz eta ekipamendu guztiek ez duten berdin eta intentsitate berarekin egiten. Ikus daitekeenez, IKTak ez daude berdin banatuta etxean eta hura osatzen duten pertsonen artean, adina eta jarduerarekiko harremana bezalako aldagaien arabera. Enpresen kasuan, desberdintasunak batez ere enplegatuen kopuruaren araberakoak dira.

Etxearen eta hura osatzen duten pertsonen eremua

Azterketa etxearen eta hura osatzen duten pertsonen eremuan zentratuz, konektibitateari lotutako ekipamendu teknologikoak Euskal AEko etxekoen unitate gehienen parte dira eta goranzko joera erakusten dute. EAEko etxeen % 91,2k Interneterako konexioa dute (ia guztiak banda zabalekoak dira), eta 2014tik ehuneko 24,8 puntu igo da. Gutxienez 16 eta 74 urte bitarteko pertsona bat duten familien artean, Interneterako konexioa % 98,4ra igotzen da.

Ordenagailua etxekoen unitateen % 77,1ean dago, 2014an baino ehuneko 8,1 puntu gehiago, eta ordenagailu eramangarriaren kasuan, etxekoen unitateen % 59,9an; beraz, azken 10 urteetako gorakada zertxobait handiagoa izan da (ehuneko 8,5 puntu). Bestalde, ia etxe guztiek (% 98,2) dute telefono mugikorren bat, hau da, duela 10 urte baino ehuneko 5,2 puntu gehiago.

Etxekoen unitate horietan bizi diren 15 urteko eta gehiagoko biztanleen ikuspegitik, ehunekoak pixka bat handiagoak dira: % 94,7k Interneterako sarbidea dute etxean (2014an baino ehuneko 20,2 puntu gehiago), % 83,9k ordenagailu bat (6,7 puntu gehiago) eta % 99,1ek sakelako telefonoa (3,3 puntu gehiago).

Internet erabiltzen duten 15 urteko eta gehiagoko pertsonen kopurua (azken 3 hilabeteetan) adin horretako euskal biztanleriaren % 89,9 da, eta ehuneko hori ehuneko 22 puntu igo da 10 urtean (% 67,9 2014an).

Jarduera ugari egin daitezke Internet bidez. Arrazoi partikularrek eragindakoen artean, ohikoenak komunikaziora eta informazioa bilatzera zuzendutakoak dira. Internet erabiltzen duten ia euskal herritar guztiak WhatsApp bidez edo berehalako mezularitzako beste aplikazio batzuen bidez komunikatu dira (% 97,7), eta, neurri txikiagoan, posta elektronikoa erabili dute (% 85,2) edo ondasun edo zerbitzuei buruzko informazioa bilatu dute (% 81,5) eta albisteak, egunkariak edo aldizkariak irakurri dituzte (% 79). Sare sozialetan 15 urte eta gehiagoko biztanleen % 57k erabiltzen du Internet, eta 15 eta 24 urte bitartekoen % 88,3k.

Era berean, kontsumora eta etxeko ekonomiara bideratutako jarduerak Internet bidez egindako eragiketa askoren erantzule dira. Internet erabiltzen duten pertsonen % 74,1ek banku-jardueretarako erabili du bitarteko hori 2024an. Aisialdiarekin eta kulturarekin lotuta etxetik kanpo egiten diren jarduerei dagokienez, erabiltzaileen % 53,1ek turismoarekin lotutako ostatu-erreserbak edo bidaiak egin ditu, hau da, aurreko urtean baino ehuneko puntu 1 gutxiago (2023).

Administrazio elektronikoak aukera ematen du izapideak bide telematikoz egiteko administrazioarekin. Eremu horretan, Internet erabiltzen duten biztanleen % 58k inprimaki beteak bidali dizkiote Administrazioari Internet bidez, % 54,5ek informazioa bildu dute eta % 46k formulario ofizialak deskargatu dituzte bide horretatik.

Azkenik, merkataritza elektronikoari dagokionez, azken 3 hilabeteetan Internet bidez ondasun edo zerbitzuren bat erosi duten erabiltzaileen ehunekoa % 56,8koa da, hau da, 977.500 pertsona. Zifra hori 15 urte eta gehiagoko euskal biztanleria osoaren % 51 da, eta 10 urte lehenagoko datuekin alderatuta (1,9 aldiz) Internet bidez erosketak egin dituzten pertsonen kopurua ia bikoiztu egiten du. Kolektibo horrek arropa, oinetakoak eta osagarriak, etxerako ondasunak, ostatuak, kultura-ekitaldietarako sarrerak, zainketa pertsonalak eta higienekoak, garraioa eta kirol-materiala erostearen alde egiten du batez ere.

Enpresa-eremua

Euskal Autonomia Erkidegoko enpresei dagokienez, ekipamendu teknologiko guztien garapen-erritmo positiboa ikusten da 2014-2024 aldian. Gaur egun, Interneterako sarbidearen maila % 96,0koa da, eta Euskal AEko enpresen % 57,4tan web orriaren erabilgarritasuna. Horrek konparazioz postu altuetan kokatzen ditu 27-EBko herrialdeen testuinguruan.

Era berean, aipagarria da enpresa handiek eta enpresa txikiek ekipamendu teknologikoaren mailan duten konbergentzia. Joera bikoitzaren ondorio da hori: alde batetik, enpresa handiak ekipamendu-maila gorenera iristen ari dira teknologia nagusietan, eta, bestetik, langile gutxiagoko enpresek gero eta ekipamendu teknologiko handiagoa dute.

Era berean, enpresetan ekipamendu teknologikoak erabiltzen dituzten langileen proportzioak ere aurrera egin du pixkanaka. 2014-2024 aldian, ordenagailua enpresan erabiltzen dutenen ehunekoa % 67,6tik % 77,5era igo da, ehuneko ia 10 puntuko igoera. Bestalde, Interneterako sarbidea 2014an % 60,3koa zen, eta 2024an enplegatuen % 74,9ra iritsi zen, ehuneko 14,6 puntuko igoerarekin.

Dena den, ekipamenduekin ez bezala, teknologia horiek erabiltzen dituzten langileen ehunekoek ez dute alde handirik erakusten enpresaren tamaina kontuan hartzen denean.

Administrazio Publikoari dagokionez, esan behar da Euskal AEko ia establezimendu publiko guztiek dituztela IKT ekipamenduak 2024an: % 100ek ordenagailua eta Interneteko konexioa dute, eta % 99,4k webgunea.

Informazioaren gizartearen alderdi garrantzitsu bat enpresek Administrazioarekin duten harremana da. Izan ere, Interneterako sarbidea duten euskal enpresen % 97,7k izapide elektronikoak egiten dituzte Administrazio Publikoarekin 2024an. Esparru horretako progresioa ukaezina da; izan ere, 2014an establezimenduen % 67,2koa zen (ehuneko 30 puntu baino gehiagoko aldea hamar urtean bakarrik). Alde hori estutu egiten da 10 langile edo gehiagoko enpresak bakarrik kontuan hartzen badira; izan ere, horien artean tamaina horretako establezimenduen % 98,6 zeuden 2024an, eta 2014an % 92,1etik abiatzen ziren – 6,5 portzentaje-puntu gehiago –.

Informazioaren gizarteari dagokionez, errealitatea desberdina da lehen sektorean; 2022ko datuen arabera (eskuragarri dauden azkenak), IKTen ezarpena txikiagoa da gainerako sektoreekin alderatuta, batez ere sektore horren atomizazioagatik – establezimenduen % 97,4k 9 pertsona edo gutxiago enplegatzen ditu – eta jardueraren beraren berezitasunagatik. Talde horretan, arrantza-jarduera duten establezimenduek soilik lortzen dituzte ekipamendu-ehuneko nabarmen handiagoak. Hala ere, datu horrek ez du eragin handirik sektorearen guztizkoan, nekazaritza-enpresak lehen sektoreko establezimendu guztien % 96,0 baitira.

Enpresen sektorera itzuliz eta merkataritza elektronikoari dagokionez, Euskal AEn berezitasunik nabarmenena banaketa desberdina da, erosketen edo salmenten arabera.

2023ko abenduaren 31n, merkataritza elektronikoa egin zuten establezimenduen proportzioa % 29,2 izan zen, eta establezimenduen % 26,3k erosketen aldetik eta % 8,8k salmenten aldetik parte hartu zuten. Ehuneko horiek duela hamar urtekoak baino handiagoak dira; izan ere, 2013an merkataritza elektronikoa egiten zuten % 24,8k, erosketak % 23,1ek eta salmentak % 6,0k. Tamaina kontuan hartuz gero, 10 enplegatu edo gehiagokoetan, merkataritza elektronikoak % 27,5etik % 40,4ra egin du gora 2013-2023 aldian.

Euskal AEko kopuru ekonomikoen bilakaerari dagokionez, aztertutako aldian, 2013-2023an, merkataritza elektronikoaren bidezko erosketen zifra 8.090,8 milioi eurokoa zen 2013an, eta 21.780,3 milioikoa 2023an. Salmenten kasuan, 11.072,3 milioi euroko zifratik abiatzen zen 2013an, eta 30.021,0 milioi eurora iritsi dira 2023an. Beraz, erosketa elektronikoak egiten dituzten enpresen ehunekoa sistema horren bidez salmentak egiten dituztenena baino handiagoa bada ere, transferitu beharreko diru-kopuruak handiagoak dira salmenta elektronikoen kasuan.

Azkenik, 4.0 Industria izenekoari dagokionez aztertzen diren bederatzi adierazleen artean, enpresen eraldaketa digitalari dagokionez, honako hauek nabarmentzen dira:

- Sare sozialak enpresa-helburuetarako erabiltzea, establezimenduen % 53,8rekin.

- Hodeiko Zerbitzu Informatikoak (Cloud Computing): establezimenduen % 31,7k ordaintzen dute ostatu hori.

- Zibersegurtasuneko jarduerak, establezimenduen % 25,4tan egiten direnak.

Ondoren, % 12 eta % 16 bitarteko ehunekoekin, Bezeroentzako aplikazio mugikorrak, Gauzen Internet (IoT) eta Big Data Analisia daude. Azkenik, eta establezimenduen % 8tik behera, Adimen Artifiziala, 3D inprimagailuak eta Robotika daude.

Oharra: Informazioaren Gizartearen Panoramaren egitura 6 bloke handitan zehazten da: IKT ekipamenduak, ordenagailuaren erabilerak, Interneten erabilerak, administrazio elektronikoa (e-administrazioa), merkataritza elektronikoa eta digitalizazioa (4.0 industria). Multzo horiek familien, biztanle guztien, enpresen, administrazioaren eta landa-munduaren ikuspegitik aztertzen dira. Gainera, lurralde historikoen, adinaren, pertsonen jardueraren edo tamainaren arteko aldeak aztertzen dira, langile kopuruaren arabera, eta Euskal AE ere nazioarteko testuinguruan kokatzen da.

Informazioaren gizartearen panorama

Informazio gehiago:

Eustat - Euskal Estatistika Erakundea / Instituto Vasco de Estadística C/ Donostia-San Sebastián, 1 01010 Vitoria-Gasteiz Prentsa-zerbitzua: servicioprensa@eustat.eus Tlf: 945 01 75 62